Çıkarıp ilk çelengi alnından
Dikenli ve defneden bir çelenk taktılar ona,
Ve gizli iğneler dalların altından
Battılar şanlı alnına.
Ve ağulandı son anları da
Sinsi fısıltısıyla alaycı cahillerin.
Ve öldü o-boşuna bir intikam susuzluğuyla-
Ve gizli üzgüsüyle kırılmış ümitlerin.
Dikenli ve defneden bir çelenk taktılar ona,
Ve gizli iğneler dalların altından
Battılar şanlı alnına.
Ve ağulandı son anları da
Sinsi fısıltısıyla alaycı cahillerin.
Ve öldü o-boşuna bir intikam susuzluğuyla-
Ve gizli üzgüsüyle kırılmış ümitlerin.
Bu
dizeler ünlü Rus yazar ve şair Mihail Lermontov’a ait. Son derece güzel çeviriyi
ise Ataol Behramoğlu yapmış. Lermontov (1814-1841) Puşkin sonrası Rusya’nın
ümit vaat eden en önemli şairlerinden. Güçlü şiirleri yanı sıra “Günümüzden Bir
Kahraman” adlı kitabı da önemli. Öykü, roman ve oyun yazarı da olan şair,
Puşkin’in 1837 yılında bir düelloda ölmesi sonucunda çok üzülür ve bu şiiri yazar.
Bir cinayet olarak gördüğü olaya büyük tepki duyar ve düellolar konusunda
mahkeme aristokrasisi ve çarlık rejimini suçlar.
Zamanın
hapsedici bir ruhu vardır bazen. Sonradan bakanlar anlayamaz belki ama bu ruh
öylesine kuşatıcıdır ki herkesi kurbanı haline getirir. İşte bazen bu üzücü tekil
olayları yargılarken o ruhu yaratan koşulları da anlamak gereklidir.
Malum
düello kelimesi birbirine düşman ya da hakaret etmiş iki kişinin, tanıklar önünde
ve belli kurallara göre yaptığı silahlı dövüş anlamına geliyor. Bu gelenek
Avrupa’da uzun süre varlığını sürdürmüştür. Neyse ki aydınlanma döneminde büyük
eleştiriler almış ve yasaklanmıştır.
Rusya’da
ise 17. yüzyılda başlamış ve özellikle 19. yüzyılda yasak olmasına rağmen Rus soylularının ve hatta
yazarların hayatına büyük etkileri olmuş.
Özünde
olan şu: Hakarete uğrayan biri onurunu ölümü göze alarak savunmakta. Fakat örneğin
Puşkin’in bir düelloda ölmesi büyük bir kayıp. Tolstoy ise Turgenyev’i düelloya
davet etmiş, neyse ki Turgenyev’in karşı çıkması sonrasında olay önlenmiş.
Lermontov
bu geleneğe son derece karşı çıkmış. Puşkin’in ölümünü bir cinayet olarak
görmüş. Bu olaylarla daha fazla mücadele edilmesi ve gerekli yaptırımların uygulanması için çarlık
rejimini eleştirmiş.
Fakat
ilginç olan şu ki, Lermontov bu kadar tepki duymasına rağmen 1841 yılında bir
yolculuk sırasında Piyatigorsk şehrinde bir gençle düello
yapmak durumunda kalmış ve 27 yaşında hayata veda etmiş.
Lermontov
yaptığı çalışmalarla Rus şiirine güçlü ve entelektüel bir nefes getirmiş. Dramatik
kompozisyonları tiyatro sanatının gelişiminde önemli rol oynamış ve şairin hayatı
birçok roman, şiir, oyun ve filme konu olmuş.
Lermontov’un,
bu beklenmedik sonla karşılaşmasaydı son derece büyük eserler bırakacak kadar
yetenekli bir şair ve yazar olduğu söylenmektedir.
Yorumlar
Yorum Gönder